Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ 2022 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
CHÚNG TÔI, các Quốc gia Thành viên Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Hoa Kỳ đã họp Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ tại Washington, là Hội nghị đầu tiên được tổ chức tại Washington D.C., vào ngày 12-13/5/2022.
NHẤN MẠNH tầm quan trọng của việc tuân thủ những nguyên tắc quan trọng, giá trị và chuẩn mực chung nêu trong Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hiến chương ASEAN, Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tự do và Trung lập (ZOPFAN), Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á phi Vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) và Tài liệu Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP).
NHẤN MẠNH tầm quan trọng của việc tạo dựng một môi trường hòa bình nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác và các mối quan hệ hữu nghị hiện có giữa các nước chúng ta phù hợp với các nguyên tắc bình đẳng, đối tác, tham vấn và tôn trọng lẫn nhau, trên cơ sở Tuyên bố Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) về các Nguyên tắc Quan hệ cùng có lợi (Nguyên tắc Bali).
TIN LIÊN QUAN
CÔNG NHẬN rằng hợp tác giữa hai bên từ lâu đã đóng vai trò thiết yếu đối với ASEAN, Hoa Kỳ và rộng hơn là cộng đồng quốc tế, khởi nguồn từ đối thoại đầu tiên giữa ASEAN và Hoa Kỳ tại Manila năm 1977, và ngày càng phát triển khi Hoa Kỳ ký Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á; khi thành lập Phái đoàn Đại diện Thường trực của Hoa Kỳ tại ASEAN ở Jakarta; và khi thiết lập cơ chế Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ.
GHI NHẬN rằng cả AOIP và Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ chia sẻ các nguyên tắc cơ bản phù hợp về thúc đẩy một cấu trúc khu vực mở, bao trùm và dựa trên luật lệ, trong đó ASEAN giữ vai trò trung tâm, cùng với các đối tác cùng chia sẻ các mục tiêu này.
TÁI KHẲNG ĐỊNH cam kết chung của chúng tôi về tăng cường và xây dựng Quan hệ Đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ toàn diện hơn nữa, vốn từ lâu đã đóng vai trò thiết yếu đối với ASEAN và Hoa Kỳ, cũng như rộng hơn là đối với khu vực và cộng đồng quốc tế, nhằm tiếp tục thúc đẩy và duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng trong khu vực; bảo đảm mối quan hệ (ASEAN-Hoa Kỳ) có khả năng ứng phó với các thách thức mới; và hợp tác phù hợp tại các diễn đàn quốc tế và khu vực mà ASEAN và Hoa Kỳ cùng là thành viên.
TÁI KHẲNG ĐỊNH HƠN NỮA cam kết chung của chúng tôi đối với duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực, cũng như đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, bao gồm tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế.
THEO ĐÓ CHÚNG TÔI TUYÊN BỐ:
Nhân kỷ niệm 45 năm quan hệ Đối tác Đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ trong năm 2022, chúng tôi cam kết thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN-Hoa Kỳ có ý nghĩa thực chất, hiệu quả và cùng có lợi tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 10 vào tháng 11/2022. Chúng tôi trông đợi sớm hoàn thành các thủ tục cần thiết.
Cùng nhau ứng phó đại dịch COVID-19, xây dựng an ninh y tế tốt hơn và phục hồi
1.Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực của ASEAN về phục hồi sau đại dịch và an ninh y tế bằng cách tăng cường các hệ thống và năng lực y tế quốc gia và khu vực, như thông qua sáng kiến Tương lai Y tế ASEAN-Hoa Kỳ; và cam kết hỗ trợ tài chính toàn cầu đầy đủ, mạnh mẽ hơn và bền vững dành cho phòng, chống, chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó đại dịch, bao gồm hỗ trợ các nỗ lực hiện tại của Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Y tế Thế giới. Hoan nghênh sự hỗ trợ từ các Đối tác Đối thoại thông qua các sáng kiến khác nhau, trong đó bao gồm Chương trình Đối tác vaccine của Nhóm Quad, chúng tôi duy trì cam kết tạo điều kiện tiếp cận công bằng đối với các dịch vụ y tế và thuốc điều trị an toàn, chất lượng với giá cả phù hợp. Chúng tôi cũng cam kết mở rộng năng lực sản xuất bền vững các dược phẩm thiết yếu của địa phương và khu vực, bao gồm thông qua việc chuyển giao chuyên môn trên cơ sở các điều khoản tự nguyện và cùng nhất trí về hỗ trợ kỹ thuật. Chúng tôi cam kết đầu tư và tăng cường các hệ thống y tế thông qua Bao phủ Chăm sóc Sức khỏe toàn dân, nhất là về chăm sóc sức khỏe cơ bản và tiếp cận dịch vụ y tế thiết yếu, và tăng cường và đào tạo lực lượng nhân viên y tế làm nền tảng vững chắc cho y tế và an ninh y tế khu vực và toàn cầu.
Tăng cường kết nối và quan hệ kinh tế
2. Chúng tôi cam kết tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn, công bằng hơn, bao trùm hơn, và phát triển bền vững, bao gồm thông qua triển khai Thỏa thuận Khung ASEAN-Hoa Kỳ về Thương mại và Đầu tư, và Chương trình làm việc về các Sáng kiến Hợp tác Kinh tế Mở rộng, và thông qua sự tham gia kinh tế quan trọng của Hoa Kỳ trong khu vực.
3. Chúng tôi cam kết nỗ lực đáp ứng nhu cầu về cơ sở hạ tầng của khu vực thông qua thúc đẩy đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng chất lượng cao, minh bạch, ít carbon và tự cường trước biến đổi khí hậu nhằm đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế bao trùm và bền vững, đáp ứng các tiêu chuẩn lao động quốc tế và bảo vệ môi trường phù hợp.
4. Chúng tôi cam kết tiếp tục hợp tác thúc đẩy thương mại và đầu tư, và tạo điều kiện nâng cao tự cường các chuỗi cung ứng toàn cầu và kết nối khu vực không bị gián đoạn, bao gồm dành cho các mặt hàng thiết yếu như thiết bị y tế, dược phẩm, vaccine, thực phẩm và các sản phẩm nông sản, hàng hóa, sản phẩm công nghệ cao, và các nguồn cung và dịch vụ thiết yếu khác, góp phần vào phục hồi và tự cường kinh tế bền vững trong khu vực.
5. Chúng tôi nỗ lực làm sâu sắc hợp tác kết nối giao thông, bao gồm đường bộ, hàng không, hàng hải và trong các chương trình tạo thuận lợi cho giao thông nhằm đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng bền vững và hỗ trợ các công nghệ mới nổi, trong đó có xe điện.
6. Chúng tôi duy trì cam kết và đầu tư cho thịnh vượng và phát triển của ASEAN và Hoa Kỳ. Chúng tôi sẽ tích cực phối hợp trao đổi nhằm củng cố các hệ thống quản trị toàn cầu và khu vực, và chúng tôi trông đợi tăng cường hợp tác hơn nữa bao gồm thông qua các sáng kiến và khuôn khổ phù hợp của Hoa Kỳ hoặc ASEAN.
7. Chúng tôi cam kết cải thiện năng lực an ninh mạng, nâng cao trình độ và bao trùm số; và tăng cường các khuôn khổ và chính sách để thúc đẩy năng suất, đổi mới sáng tạo, thông tin truyền thông, sử dụng Internet an toàn và công bằng, và thịnh vượng kinh tế, đồng thời trao đổi quan điểm và kinh nghiệm về các mối đe dọa trên mạng và về khung quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân trong bối cảnh các công nghệ mới nổi và các rủi ro liên quan.
Thúc đẩy Hợp tácBiển
8. Chúng tôi ghi nhận Nghị quyết A/RES/75/239 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc nhấn mạnh trong phần mở đầu, tính chất phổ quát và thống nhất của UNCLOS 1982, và tái khẳng định rằng Công ước xác định khung khổ pháp lý cho việc tiến hành tất cả các hoạt động trên biển và đại dương, cũng như tầm quan trọng chiến lược của Công ước là cơ sở cho hành động và hợp tác quốc gia, khu vực và toàn cầu trong lĩnh vực biển, và sự toàn vẹn của Công ước cần được duy trì.
9. Chúng tôi cam kết đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực biển thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Chúng tôi dự định thiết lập các mối quan hệ mới cũng như thúc đẩy hợp tác và điều phối giữa các cơ quan hữu quan của hai bên, trong đó bao gồm các cơ quan thực thi luật pháp biển, nhằm phối hợp nâng cao nhận thức về lĩnh vực biển, tìm kiếm và cứu nạn, an ninh biển, và ngăn chặn đánh bắt cá bất hợp pháp, không khai báo và không được kiểm soát (IUU) thông qua chia sẻ thông tin, thực tiễn tốt và chuyên môn, cũng như hỗ trợ kỹ thuật, qua đó bổ trợ và không chồng chéo với các cơ chế hiện có. Chúng tôi cũng cam kết tiếp tục nỗ lực bảo vệ, phục hồi, và quản lý bền vững môi trường biển.
10.Chúng tôi quyết tâm duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực, và bảo đảm an toàn và an ninh hàng hải, cũng như tự dohàng hải và hàng không và các quyền sử dụng hợp pháp khác các vùng biển như đã khẳng định trong UNCLOS 1982, và thương mại trên biển hợp pháp và không bị cản trở cũng như không quân sự hóa và tự kiềm chế tiến hành các hoạt động.
11. Chúng tôi công nhận các lợi ích của việc xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, ổn định và thịnh vượng. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp thiết thực có thể giảm căng thẳng, nguy cơ tai nạn, hiểu lầm và tính toán sai lầm. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và phòng ngừa nhằm nâng cao lòng tin và tin cậy giữa các bên. Chúng tôi tái khẳng định sự cần thiết theo đuổi giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với các nguyên tắc được thừa nhận phổ biến của luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982.
12. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai đầy đủ và hiệu quả toàn bộ Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) 2002. Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết duy trì và thúc đẩy môi trường thuận lợi cho việc đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC). Chúng tôi hoan nghênh các tiến triển hướng tới sớm đạt được COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982.
Tăng cường giao lưu nhân dân
13.Chúng tôi cam kết đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực, trao quyền cho thanh niên và các nhóm người dễ bị tổn thương hoặc bị thiệt thòi, và tăng cường kết nối người dân hai bên, trong đó có hỗ trợ đào tạo ngôn ngữ tiếng Anh, kỹ năng số, giáo dục đào tạo kỹ thuật nghề nghiệp (TVET) và khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) trong khu vực, bao gồm thông qua Chương trình Tương lai vì một tỷ người dân và Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI).
14. Chúng tôi cam kết hợp tác với các đối tác, bao gồm các công ty và trường đại học, nhằm tăng cường tiếp cận giáo dục đồng thời thúc đẩy hợp tác và trao đổi giữa sinh viên và người lao động của hai bên. Bên cạnh đó, chúng tôi cam kết trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái và thúc đẩy công bằng và bình đẳng giới thông qua tăng cường tham gia vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, bao gồm thông qua hỗ trợ các sáng kiến và chương trình về giới của ASEAN. Chúng tôi cũng cam kết thúc đẩy quyền của người khuyết tật bằng cách hỗ trợ triển khai Kế hoạch Tổng thể ASEAN về Lồng ghép quyền của người khuyết tật.
Hỗ trợ Phát tiển Tiểu vùng
15.Chúng tôi cam kết ủng hộ vai trò trung tâm và đoàn kết ASEAN trong thúc đẩy phát triển tiểu vùng của ASEAN. Chúng tôi cũng cam kết thúc đẩy ổn định, hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững của tiểu vùng sông Mekong thông qua các sáng kiến chung thuộc Quan hệ Đối tác Mekong-Hoa Kỳ (MUSP), bổ trợ cho Những người Bạn của Mekong và hỗ trợ triển khai Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025 và Kế hoạch Công tác lần thứ IV (2021-2025) của Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI).
16. Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực của ASEAN trong thúc đẩy phát triển đồng đều, bao gồm trong các lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, vận tải, bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên khu vực, và chia sẻ dữ liệu nguồn nước theo Quy trình của Ủy hội Sông Mekong về trao đổi và chia sẻ dữ liệu và thông tin (PDIES), bằng việc gắn phát triển tiểu vùng với phát triển toàn diện của ASEAN và để thúc đẩy tính bổ trợ và cộng hưởng giữa ASEAN, MUSP và các cơ chế hợp tác Mekong khác hiện có.
Tận dụng công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo
17.Chúng tôi cam kết tiếp tục nghiên cứu hợp tác trong các lĩnh vực cùng có lợi như sản xuất thông minh, ứng dụng công nghệ chuỗi khối, thúc đẩy thương mại, kết nối số, chuyển đổi số và thương mại điện tử cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), dịch vụ điện tử, dịch vụ tài chính số và kết nối thanh toán trong khu vực, các công nghệ mới và mới nổi phù hợp với các hiệp định và khuôn khổ liên quan của ASEAN, cũng như tăng cường hỗ trợ kỹ thuật cho các nước thành viên ASEAN nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực về các kỹ năng số.
18.Chúng tôi cam hết hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng số của ASEAN, thúc đẩy phát triển các hệ sinh thái công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) và mạng lưới 5G an ninh, an toàn, mở, tương tác, tin cậy, bao trùm và tự cường, và tìm kiếm các biện pháp tăng cường hợp tác về kinh tế số, phát triển thành phố thông minh, bền vững, và các công nghệ mới nổi, bao gồm thông qua Chương trình Đối tác ASEAN-Hoa Kỳ về Thành phố Thông minh (USASCP).
